Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου(ΣΕΕ) ή σπαστική κολίτιδα, είναι μια χρόνια, λειτουργική διαταραχή, που δεν συνοδεύεται από ανατομικές ή ιστολογικές βλάβες του εντέρου και αποτελεί ένα από τα συχνότερα γαστρεντερολογικά προβλήματα παγκοσμίως. Εκτιμάται ότι προσβάλει το 15-20% του πληθυσμού του Δυτικού κόσμου (μαζί και τη χώρα μας), ιδίως στα αστικά κέντρα, είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες.
ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ
- Σπλαχνική υπερευαισθησία, δηλαδή υπερβολική αντίδραση του εντέρου σε απλά ερεθίσματα, που κανονικά δεν προκαλούν συμπτώματα.
- Δυσλειτουργία άξονα εγκεφάλου – γαστρεντερικού
- Διατροφή: Τροφές όπως ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες, όσπρια, φρούτα, γάλα ή φυτικές ίνες, περιέχουν σημαντικές ποσότητες υδατανθράκων (άμυλο, φρουκτόζη, σορβιτόλη, λακτόζη), που απορροφούνται ατελώς από το λεπτό έντερο υγειών ατόμων και προκαλούν δυσανεξία . Ειδικότερα, το 70 % των Ελλήνων ενηλίκων πάσχουν από υπολακτασία και εκδηλώνουν κοιλιακά συμπτώματα μετά από ένα ελάχιστη κατανάλωση λακτόζης
- Ορμονικές μεταβολές
- Sress: Μια περίοδος οξέος στρες επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο τον κάθε άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από σωματικές εκδηλώσεις μεταξύ αυτών και στο γαστρεντερικό σύστημα.
- Ψυχικές διαταραχές : Μέχρι και 80% των ασθενών με ΣΕΕ εμφανίζουν ψυχικές διαταραχές όπως αγχώδη νεύρωση, κατάθλιψη, φοβίες, κρίσεις πανικού, ψυχοσωματικά προβλήματα
- Βακτηριακές λοιμώξεις- Διαταραχή του μικροβιώματος: Έχει παρατηρηθεί έναρξη των συμπτωμάτων ΣΕΕ μετά από επεισόδιο οξείας γαστρεντερίτιδας (μεταλοιμώδες ευερέθιστο έντερο), ενώ η χορήγηση αντιβιοτικών βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα των ασθενών αυτών.
Επίσης, έχει μελετηθεί εκτενώς η σχέση εγκεφάλου- μικροβιώματος και οι επιπτώσεις της διαταραχή της στην εντερική λειτουργία
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Υπάρχουν 3 τύποι :
- ΣΕΕ με διάρροια
- ΣΕΕ με δυσκοιλιότητα
- Μικτός τύπος
Τα κλινικά χαρακτηριστικά της νόσου είναι πόνος στην κοιλιά και η διαταραχή των κενώσεων.
- Ο πόνος εκδηλώνεται με εξάρσεις και υφέσεις και ποικίλει σε ένταση από άτομο σε άτομο, αλλά και στον ίδιο ασθενή. Συνήθως εντοπίζεται περιομφαλικά ή σε διαφορετικές περιοχές της κοιλίας και να ανακουφίζεται με την κένωση ή την αποβολή αερίων. Σχεδόν ποτέ δεν ξυπνά τον ασθενή από τον ύπνο. Μερικοί ασθενείς αναφέρουν αίσθημα κοιλιακής διάτασης.
- Η πλειονότητα των ασθενών παρουσιάζει εναλλαγές περιόδων διάρροιας και δυσκοιλιότητας, ενώ αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν κατά την περίοδο έξαρσης είτε μόνο δυσκοιλιότητα, είτε μόνο διάρροια. Στις φάσεις δυσκοιλιότητας τα κόπρανα είναι σκληρά και αποβάλλονται σε μικρά κομμάτια (κόπρανα κατσίκας), ενώ σε περιόδους διάρροιας μπορεί να είναι πολτώδη ή λεπτά σαν ταινία. Ορισμένοι ασθενείς αποβάλλουν με τα κόπρανα αρκετή βλέννη, που δεν περιέχει αίμα.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Πρέπει να τονίσουμε ότι το ΣΕΕ είναι απόλυτα καλοήθης νόσος και δεν σχετίζεται με κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου που εντέρου. Η παρουσία όμως συμπτωμάτων συναγερμού, όπως έναρξη των συμπτωμάτων μετά την ηλικία των 45 ετών, νυκτερινού κοιλιακού πόνου ή διάρροιας που αφυπνίζουν τον ασθενή, διάρροιες μεγάλου όγκου, ορατού αίματος στα κόπρανα, πυρετού ή απώλειας σωματικού βάρους και οικογενειακού ιστορικού οργανικής νόσου του πεπτικού σωλήνα (καρκίνος, ιδιοπαθής φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, κοιλιοκάκη) απομακρύνουν από τη διάγνωση του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου και απαιτούν λεπτομερή έλεγχο για αποκλεισμό οργανικής νόσο του πεπτικού συστήματος .
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Είναι εμπειρική, δύσκολη σε κάποιες περιπτώσεις και εξατομικεύεται για κάθε άρρωστο. Απαιτεί συνδυασμό διατροφής, φαρμακευτικής αγωγής και ίσως ψυχολογικής θεραπείας.
- Δίαιτα: εξατομικεύεται ανάλογα με τον τύπο ΣΕΕ και τις τροφές που προκαλούν συμπτώματα στον ασθενή. Η συμβολή διατροφολόγου μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.
- Φάρμακα:
- σπασμολυτικά για τον κοιλιακό πόνο
- προβιοτικά για τη δυσβίωση
- κάποια αντιβιοτικά όπως η ριφαξιμίνη /αντιδιαρροϊκά για διάρροιες
- καθαρτικά για δυσκοιλιότητα
- αντικαταθλιπτικά
- ουσίες όπως βουτυρικό οξύ, αλόη, γλουταμίνη
- Ψυχολογικές θεραπείες όπως ψυχοθεραπεία, ύπνωση, κλπ.
