Πρόκειται για ένα καρκίνο που προσβάλλει τον οισοφάγο, ένα μακρύ όργανο σαν σωλήνα , που μεταφέρει την τροφή και τα υγρά από το στόμα στο στομάχι. Αν και είναι σχετικά σπάνιος, αργεί να γίνει αντιληπτός λόγω απουσίας συμπτωμάτων στο αρχικό, με αποτέλεσμα να διαγιγνώσκεται όταν έχει εξελιχθεί σημαντικά, οδηγώντας σε χαμηλά ποσοστά επιβίωσης.
Ενώ παλιότερα η συνήθης θέση ανάπτυξης του ήταν το άνω και μέσο τμήμα του οισοφάγου, η σημαντική αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες την γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης -της παλινδρόμησης δηλαδή οξέος από το στομάχι προς στον οισοφάγο – έχει αυξήσει σημαντικά την εμφάνιση του καρκίνου στο κατωτέρου τμήμα του οισοφάγου και την καρδιοοισοφαγική συμβολή.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
- Άρρεν φύλο (αφορά τα 2/3 των περιπτώσεων)
- Ηλικία άνω των 60 ετών
- Κάπνισμα (που αυξάνει κατά 10 φορές τον κίνδυνο) αλκοόλ, παχυσαρκία, λήψη καυτών τροφών/ροφημάτων, τροφές πλούσιες σε νιτροζαμίνες
- ΓΑΣΤΡΟΟΙΣΟΦΑΓΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ
- ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ BARRETT (πρόκειται για προκαρκινική κατάσταση, επιπλοκή της χρόνιας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, στην οποία αλλάζει το τοίχωμα του οισοφάγου λόγω της βλαπτικής δράσης του οξέος του στομάχου. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου κατωτέρου οισοφάγου αυξάνει κατά 30-40 φορές σε ασθενείς με Barrett)
- Ιστορικό βλάβης(ανάπτυξη ουλής) του οισοφάγου από καυστικές ουσίες ή ακτινοβολίες
- Ιστορικό αχαλασίας οισοφάγου (χρόνια διαταραχή κινητικότητας του οισοφάγου)
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ: Δυστυχώς, στα αρχικά στάδια λόγω απουσίας συμπτωμάτων περνά απαρατήρητος, με αποτέλεσμα, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, τα συμπτώματα να εμφανίζονται όταν ο καρκίνος είναι ήδη προχωρημένος, να έχει δηλαδή επεκταθεί σε γειτονικά όργανα. Κάποια από τα συμπτώματα είναι
- Δυσφαγία, δηλ. στάση της τροφής στον οισοφάγο, η οποία προοδευτικά εμφανίζεται και στα υγρά, αποτέλεσμα της μερικής ή πλήρους απόφραξης του αυλού του οισοφάγου από τον καρκίνο, που μπορεί να συνοδεύεται από εμετούς ή εμετό με αίμα
- πόνος, ιδίως κατά την κατάποση
- αδυναμία, καταβολή, αναιμία
- απώλεια βάρους
- ανορεξία
Συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν και από την επέκταση του όγκου σε άλλα όργανα (μεταστάσεις), όπως στον πνεύμονα και το συκώτι όπως βράγχος φωνής ή εισρόφηση, πνευμονία ή ίκτερο κλπ.
ΔΙΑΓΝΩΣΗ: Η διάγνωση τίθεται με γαστροσκόπηση και επιβεβαιώνεται με λήψη βιοψιών από την περιοχή του όγκου. Στη συνέχεια γίνεται σταδιοποίηση, δηλ. έλεγχος για μεταστάσεις με αξονική/μαγνητική τομογραφία θώρακος/κοιλίας και ενδοσκοπικός υπέρηχος
ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Εξαρτάται από το στάδιο της νόσου κατά τη διάγνωση. Στο αρχικό στάδιο, όταν ο όγκος περιορίζεται εντός του οισοφάγου, η χειρουργική είναι η θεραπεία εκλογής.
Μικρά νεοπλάσματα που επιβεβαιωμένα με ενδοσκοπικό υπέρηχο που διηθούν μόνο τον βλεννογόνο του οισοφάγου. αντιμετωπίζονται επιτυχώς με ενδοσκοπική εκτομή του βλεννογόνου ή ενδοσκοπική υποβλεννογονική εκτομή
Στους ασθενείς με προχωρημένη νόσο, που δυστυχώς αποτελούν την πλειοψηφία των περιπτώσεων , γίνεται συνδυασμός ακτινοβολίας-χημειοθεραπείας. Στις περιπτώσεις απόφραξης του οισοφάγου από τον καρκίνο, γίνονται διάφορες τεχνικές αποσυμφόρησης από τα συμπτώματα (διάνοιξη του αυλού με μεταλλικές ενδοπρόθέσεις ή μείωση της μάζας του όγκου).
ΠΡΟΓΝΩΣΗ: Λόγω της καθυστερημένης διάγνωσης είναι φτωχή, με συνολική 5ετή επιβίωση μόνο του 10%των ασθενών
ΠΡΟΛΗΨΗ:
- Μείωση καπνίσματος, αλκοόλ, απώλεια βάρους.
- Ο σημαντικότερος τρόπος πρόληψης του καρκίνου του οισοφάγου είναι ο τακτός έλεγχος με γαστροσκόπηση των ομάδων υψηλού κινδύνου, ιδίως αυτών με χρόνια γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή/και οισοφάγο Barrett.